Geschiedenis Capelle

Misschien denkt u bij Capelle aan den IJssel aan een nieuw gebouwde stad. Maar in de 2e eeuw na Christus woonden hier al mensen. De gebouwen in Capelle hebben veel te lijden gehad onder oorlogen, zoals de Hoekse en Kabeljauwse twisten en de Tachtigjarige oorlog.

  • Onze Dorpskerk is meerdere keren verbouwd. 
  • Dankzij Slot Capelle hebben we het kleinste museum van Nederland. 
  • Het Van Cappellenhuis is een van de monumentale panden van Capelle.

Het ontstaan van Capelle

Capelle is zo oud als de weg naar Kralingen. Deze Zuid-Hollandse variant van 'Zo oud als de weg naar Rome', blijkt helemaal juist. Opgravingen bewijzen dat er al in de 2e eeuw na Christus bebouwing was langs de IJssel. 

De weg naar Kralingen verbindt Gouda en Rotterdam. Langs die weg lag het dorp Capelle. Hier woonden veel zalmvissers en steenbakkers. Na meerdere overstromingen trok de bevolking weg, om pas in de 12e eeuw weer terug te komen. 

Tegenwoordig is Capelle een middelgrote stad. We hebben de meeste inwoners per vierkante kilometer in de Rijnmond en toch afwisselende woningbouw, singels, waterpartijen en volop groen.

Capelle in de middeleeuwen

Vanaf de 12e eeuw vestigden mensen zich permanent aan de IJssel. De  heren van Moordrecht waren toen de eigenaren van het Capelse grondgebied. Zij lieten in de 13e eeuw een kasteel bouwen. 

Dit kasteel is in 1352 verwoest tijdens de Hoekse en Kabeljauwse twisten. Tijdens dat conflict gaf Jan van Beieren in 1418 het bevel om alle Capelse gebouwen (een aantal herenhuizen) in brand te steken. 

Het huis dat daarna werd gebouwd, ging in 1425 verloren in de oorlog tussen Jacoba van Beieren en Philips van Bourgondië.

Capelle tijdens de Tachtigjarige oorlog

1574 is een bijzonder jaar in onze geschiedenis. Tijdens de Tachtigjarige oorlog gaf prins Willem van Oranje het bevel de dijk langs de IJssel te doorsteken om Leiden te kunnen bevrijden (het Leids ontzet). Op deze plaats tussen Capelle en Nieuwerkerk aan den IJssel staat nu het monument De Dukdalf ter herinnering aan het doorsteken van de dijk.

De Capelse Dorpskerk

Op 30 mei 1574 brandde de Capelse Dorpskerk helemaal af. 19 jaar later, in 1593, werd op dezelfde plaats een nieuwe kerk met langwerpige vorm gebouwd. In 1665 werd de kerk vergroot met een priesterkoor en de toren werd in 1806 vernieuwd. Inmiddels is de kerk 2 keer opgeknapt voor het laatst in 1989.

Slot Capelle

In 1612 koopt de Rotterdamse koopman Johan van der Veecken de ambachtsheerlijkheid Capelle en Nieuwerkerk. Zo krijg hij de titel 'Heer van Capelle' en de ruïne van het laatste kasteel van Capelle. Hij bouwt op de plaats van de ruïne een riant buitenverblijf. Na zijn overlijden in 1616 komt dat in het bezit van zijn dochter Barbara. 

Daarna is het Slot onder andere verkocht aan de stad Gouda en de Rotterdamse familie Groenhout. De laatste 'Vrouwe van Capelle' was Maria van Neck. In 1797 moest zij het 'Slot van Capelle' verkopen. 

De nieuwe eigenaar liet het slot in 1798 slopen. Alleen het Slotpark met het eiland, de dubbele slotgrachten en het Dief-en Duifhuisje zijn bewaard gebleven.

Van Cappellen Stichting

Het Van Cappellenhuis aan de Dorpsstraat is een monumentaal pand. Johannes Nolen en zijn vrouw Anna Maria van Cappellen startten het huis voor bejaarde mannen en vrouwen rond 1896.

De bezittingen van de familie Van Cappellen stonden en staan nog steeds in de regentenkamer. De kamer is nog steeds in oude stijl en volledig gerestaureerd in 2021. Tijdens Open Monumentendag in september kunt u de woning bekijken.